2013年5月27日 星期一

【技藝101】曬。鹽



北門井仔腳鹽田復曬  老鹽工說時光故事


台鹽佇2002年停產了後,台灣的曬鹽業也隨著劃下句點,後來佇2007年,地方政府及民間業者合作下,乎台南北門的井仔腳鹽田重新曬鹽,成為觀光示範的鹽田,佇遮,擱有老鹽工說著過去曬鹽的故事。

陳玉簽
擔鹽上硬啦,有當時仔一晡擔規百擔。
Tann iâm siōng ngē--lah, ū-tang-sî-á tsi̍t-poo tann kui-pah tànn.

洪有志
北門差不多百分之九十全部攏是咱講的坩柿仔鹽埕。
Pak-mn̂g tsha-put-to pah-hun-tsi káu-tsa̍p tsuân-pōo lóng-sī lán kóng ê khann-phuè-á iâm-tiânn.

※台文「坩柿仔鹽埕」,華文就是「瓦盤鹽田」。

涂丁信
水門入來經過大蒸發池,鹹度予伊沖起來,蒸發量予伊起來,濃度予懸到十二度。
Tsuí-mn̂g ji̍p-lâi king-kuè tuā tsing-huat tî, kiâm-tōo hōo i tshìng--khí-lâi, tsing-huat liōng hōo i khí--lâi, lông-tōo hōo kuân kàu tsa̍p-jī tōo.

老鹽工涂丁信,逐工㧣強風,拍開水門,予海水流入蒸發池,這是曝鹽的第一步。佇另外彼頭提「鹽收仔」咧收鹽的陳玉簽,仝款對少年做到這馬。
Lāu iâm-kang Tôo Ting-sìn, ta̍k-kang tu kiông-hong, phah-khui tsuí-mn̂g, hōo hái-tsuí lâu-ji̍p tsing-huat-tî, tse sī pha̍k-iâm ê tē-it pōo.Tī līng-guā hit-thâu the̍h “iâm-siu-á” teh siu iâm ê Tân Gio̍k-tshiam, kâng-khuán tuì siàu-liân tsò-kàu tsit-má.

陳玉簽
風吹日曝,寒人,雷公熾爁也著閣出來崁鹽。
Hong tshue ji̍t pha̍k, kuânn--lâng, luî-kong sih-nà iā tio̍h koh tshut-lâi khàm iâm.

賒米啦,賒魚仔賒肉啦。領鹽錢才提來還啊,提來還數啊,都靠曝鹽咧生活啊
Sia bí--lah, sia hî-á sia bah-lah. Niá iâm tsînn tsiah the̍h lâi hîng--ā, the̍h lâi hîng-siàu--ā, to khò pha̍k-iâm leh sing-ua̍h--ā.

這是早期鹽工看天食飯的生活實況,佇台南北門的井仔腳鹽埕,是用坩柿仔鋪底,避免佮塗肉接觸,所生產出來的鹽粒仔幼閣白,自按呢出名。
Tse sī tsá-kî iâm-kang khuànn-thinn tsia̍h-pn̄g ê sing-ua̍h si̍t-hóng, tī Tâi-lâm Pak-mn̂g ê Tsénn-á-kha iâm-tiânn, sī īng khann-phuè-á phoo-té, pī-bián kap thôo-bah tsiap-tshiok, sóo sing-sán--tshut-lâi ê iâm-lia̍p-á iù koh pe̍h, tsū án-ne tshut-miâ.

步驟(進水,蒸發,高低鹵,收鹽,集鹽)

陳玉簽
埕架仔攄予較清氣,啊水好,水差不多二三十度水,攄予較清氣,欲收就較白。
Iâm kè-á lu hōo khah tshing-khì, ah tsuí hó, tsuí tsha-put-to jī-sann-tsa̍p tōo tsuí, lu hōo khah tshing-khì, beh siu tō khah pe̍h.

海水激的較甘頭,較汫氣啦。
Hái-tsuí kik--ê khah kam-thâu, khah tsiánn-khì--lah.

鹽場(cg鹽田簡介)

洪有志
塗埕有一个好處就是伊的生產量會當足大,用機械式落去採收,毋過坩柿仔埕一定愛用人工落去收,所以以早井仔腳遮全部差不多百分之百、百分之九十幾攏是人工落去收的。
Thôo-tiânn ū tsi̍t-ê hó-tshù tō-sī i ê sing-sán liōng ē-tàng tsiok tuā, īng ki-hâi-sik lo̍h-khì tshái-siu, m̄-koh khann-phuè-á tiânn it-tīng ài īng lâng-kang lo̍h-khì siu, sóo-í í-tsá Tsénn-á-kha tsia tsuân-pōo tsha-put-to pah-hun-tsi pah, pah-hun-tsi káu-tsa̍p-kuí lóng-sī lâng-kang lo̍h-khì siu--ê.

導覽

拋荒的鹽埕,佇政府推動、民間參與下,轉型做觀光鹽場,予退休的老鹽工,有機會閣出跤手,也予出外的少年人,有回鄉拍拚的希望
Pha-hng ê iâm-tiânn, tī tsìng-hú tshui-tōng, bîn-kan tsham-ú hā, tsuán-hîng tsò kuan-kong iâm-tiûnn, hōo thè-hiu ê lāu iâm-kang, ū ki-huē koh tshut-kha-tshiú, iā hōo tshut-guā ê siàu-liân-lâng, ū huê-hiong phah-piànn ê hi-bāng.

洪有志
逐家若轉來有這个愛故鄉愛土地這片情,咱就會當共這个故鄉經營予好勢,保護這个環境。
Ta̍k-ke nā tńg--lâi ū tsit-ê ài kòo-hiong ài thóo-tē tsit phiàn tsîng, lán tō ē-tàng kā tsit-ê kòo-hiong king-îng hōo hó-sè, pó-hōo tsit-ê khuân-kíng.

陳玉簽
台灣干焦遮咧曝鹽。老矣啦,有工課做就好啦,就滿意矣啦。攏老的老,轉去的轉去矣按呢啦。
Tâi-uân kan-ta tsia leh pha̍k-iâm. Lāu--ah-lah, ū khang-khuè tsò tō hó--lah, tō buán-ì--ah -lah .Lóng lāu--ê lāu, tńg--khì ê tńg--khì-ah án-ne--lah.

包巾內的老鹽工,面頂的汗水,就親像耙仔底的粗鹽,先苦後甘,黃昏的日頭,白鑠鑠的鹽山,嘛現出鹽工共同的曝鹽記持。
Pau-kin lāi ê lāu iâm-kang, bīn-tíng ê kuānn-tsuí, tō tshin-tshiūnn pê-á té ê tshoo-iâm, sing khóo āu kam, hông-hun ê ji̍t-thâu, pe̍h-siak-siak ê iâm-suann, mā hiàn-tshut iâm-kang kiōng-tông ê pha̍k-iâm kì-tî.

余榮宗 台南報導

沒有留言:

張貼留言