2013年10月24日 星期四

【技藝101】做。紅瓦



高雄大樹龜仔窯 堅持百年燒窯傳統

隨著文化古蹟保存意識抬頭,有越來越多歷史建築被保留下來,不過在修復過程中,卻常常遇到找不到合用的建材,佳在佇高雄的大樹,有一家經營超過百年的傳統瓦窯場,燒製出的紅瓦、紅磚,花窗等建材,讓現在要修建古蹟或是三合院還不至於斷層,是安怎窯主堅持不讓這把傳承百年的火熄滅呢?來看看這個「龜仔窯」的故事。

燒是重要--ê,燒,你若燒了bái就袂用--得-ah
Sio sī tiōng-iàu--ê, sio, lí nā sio liáu bái tō bē-īng--tit-ah.

一塊磚仔你看無啥貨,啊毋過伊是予阮感覺傳接一種溫暖ê感覺
Tsi̍t tè tsng-á lí khuànn bô-siánn-huè, ah m̄-koh i sī hōo guán kám-kak thuân-tsiap tsi̍t tsióng un-luán ê kám-kak.


火車hōng-lōng-lōng駛--過,目睭綴咧注意著邊--a舊lak-lak ê瓦窯,這就是已經列做歷史建築ê「龜仔窯」,專門咧做起厝ê磚仔佮厝瓦,tsia是高雄大樹,以早tsia捌有瓦窯百外座
Hue-tshia hōng-lōng-lōng sái--kuè, ba̍k-tsiu tuè leh tsù-ì-tio̍h pinn--a kū-lak-lak ê hiā-iô, tse tō sī í-king lia̍t-tsò li̍k-sú kiàn-tio̍k ê ‘Ku-á-iô’, tsuan-mn̂g teh tsò khí-tshù ê tsng-á kap tshù-hiā, tsia sī Ko-hiông Tuā-tshiū, í-tsá tsia bat ū hiā-iô pah-guā tsō.

紅瓦咧做就是愛有田塗啦,tsia ê崙仔佮tsia ê高屏溪ê沖積地ê話,所以形成tsit个所在ê墡khiū塗特別黏,崁瓦師傅其實in有tih講,就講大樹竹仔寮ê瓦,伊袂過水
Âng-hiā teh tsò tō sī ài ū tshân-thôo lah, tsia ê lūn-á kap tsia ê Ko-pîng-khe ê tshiong-tsik-tē ê uē, sóo-í hîng-sîng tsit-ê sóo-tsāi siān-khiū-thôo ti̍k-pia̍t liâm, khàm-hiā sai-hū kî-si̍t in ū tih kóng, tō kóng Tuā-tshiū Tik-á-uî ê hiā, i bē kuè-tsuí.

註解:
墡khiū塗(siān-khiū-thôo):華語『黏土』。
沖積地:Tsit个詞是「和製漢語」(日語漢字詞),華語kā日語借詞,台語嘛thìng好借,日語嘛講做「沖積平野」抑是「沖積低地」。

大正7年創立ê「龜仔窯」,是第四代窯主李俊宏ê阿祖,佇大正17年買--落-來-ê,超過一百冬ê瓦窯,甲tann猶原取古早用窯燒ê方式。
Tāi-tsìng tshit nî tshòng-li̍p ê ‘Ku-á-iô’, sī tē-sì tāi iô-tsú Lí Tsùn-hông ê a-tsóo tī Bîn-kok tsa̍p-tshit nî bé--lo̍h-lâi-ê, tshiau-kuè tsi̍t-pah tang ê hiā-iô, kah tann iû-guân tshú kóo-tsá īng iô sio ê hong-sik.

Ns 火咧走ê路啦,火路啦,tse就是攏火路啦,tse啦
Hué teh tsáu ê lōo lah, hué-lōo lah, tse tō sī lóng hué-lōo lah, tse lah.

瓦窯主要是燒建材啦。燒ê速度較慢,時間較長,主要是因為伊愛囥足濟--ê,伊ê成本才會降低
Hiā-iô tsú-iàu sī sio kiàn-tsâi lah. Sio ê sok-tōo khah bān, sî-kan khah tn̂g, tsú-iàu sī in-uī i ài khǹg tsiok tsē--ê, i ê sîng-pún tsiah ē kàng-kē.

步驟

媽媽 黃秀蘭
有當時仔你若塗胚傷澹,水氣衝袂得了,啊tsit-má燒了傷緊,伊ê瓦基會jiàu
Ū-tang-sî-á lí nā thôo-phue siunn tâm, tsuí-khì tshìng bē tit liáu, ah tsit-má sio liáu siunn kín, i ê hiā-ki ē jiàu.

我想講莫落色呢。會用--得,無落色有無落色ê媠
Guá siūnn kóng mài lo̍h-sik neh. Ē-īng--tit, bô lo̍h-sik ū bô lo̍h-sik ê suí.

成品
文創
Tsit个產業其實伊毋是kan-tann磚仔,伊猶有紅瓦phiánn啊,閣有笑瓦,閣有粗鹽磚,其實伊是一个正身帶護龍ê一个故事,kan-tann會當透過文創商品予閣較濟人來了解
Tsit-ê sán-gia̍p kî-si̍t i m̄-sī kan-tann tsng-á, i iáu ū âng-hiā-phiánn ah, koh ū tshiò-hiā, koh ū tshoo-iâm-tsng, kî-si̍t i sī tsi̍t ê tsiànn-sin-tài-hōo-lîng ê tsi̍t ê kòo-sū, kan-tann ē-tàng thàu-kuè bûn-tshòng siong-phín hōo koh-khah tsē lâng lâi liáu-kái.

註解:
笑瓦:華語『陽瓦』、『仰瓦』
正身帶護龍:華語『三合院』


厝ê款式改變,磚仔、瓦窯市草bái,好佳哉李俊宏無自按呢將瓦窯廢sak,伊改做瓦窯文化ê推廣,除了會用得保護古蹟,燒窯ê技術嘛thang好留--落-來
Tshù ê khuán-sik kái-piàn, tsng-á, hiā-iô tshī-tsháu bái, hó-ka-tsài Lí Tsùn-hông bô tsū-án-ne tsiong hiā-iô huè-sak, i kái-tsò hiā-iô bûn-huà ê tshui-kóng, tû-liáu ē-īng-tit pó-hōo kóo-tsik, sio-iô ê ki-su̍t mā thang hó lâu--lo̍h-lâi.

上好是咱台灣會當保留tsit个技術,大環境來講凡勢無適合閣製作,但是阮希望tsit个工法,閣有一寡崁瓦ê工法會用得保留
Siōng-hó sī lán Tâi-uân ē-tàng pó-liû tsit-ê ki-su̍t, tuā-khuân-kíng lâi kóng huān-sè bô sik-ha̍p koh tsè-tsok, tān-sī guán hi-bāng tsit-ê kang-huat, koh ū tsi̍t-kuá khàm-hiā ê kang-huat ē-īng-tit pó-liû.

一塊磚仔,一片厝瓦,攏是百外冬ê「龜仔窯」ê成果,李俊宏hām老師傅ê堅持,予正身帶護龍ê故事延續,huāng-huāng-to̍h ê窯火嘛燒出老瓦窯ê新未來
Tsi̍t tè tsng-á, tsi̍t phìnn tshù-hiā, lóng sī pah-guā-tang ê ‘Ku-á-iô’ ê sîng-kó, Lí Tsùn-hông hām lāu-sai-hū ê kian-tshî, hōo tsiànn-sin-tài-hōo-lîng ê kòo-sū iân-sio̍k, huāng-huāng-to̍h ê iô-hué mā sio tshut lāu-hiā-iô ê sin bī-lâi.

註解:
正身帶護龍:華語『三合院』

記者 余榮宗 高雄報導
Kì-tsiá Î Îng-tsong Ko-hiông pò-tō.

沒有留言:

張貼留言