【技藝101】金門。官窯(Kim-mn̂g Kuann-iô)

金門陶瓷廠 唯一政府成立的官窯

台灣有很多陶瓷廠，但是沒有一家跟金門陶瓷廠一樣，是由政府成立的「官窯」，在1963年成立的陶瓷廠，原本是生產生活器皿的用途，卻因為823砲戰的關係，慢慢轉型作生產金門高粱酒的酒瓶，現在廠裡還有好幾位已經工作了三、四十年的師傅，他們做出來的青花磁藝品，畫工精細，美不勝收，一起來看台灣唯一的「官窯」。

高粱酒所需要罐裝的酒矸，大概有一百二十萬罐。
Kau-liâng-tsiú sóo su-iàu kuàn-tsong ê tsiú-kan, tāi-khài ū tsi̍t-pah jī-tsa̍p bān kuàn.

阮到這陣攏嘛猶閣佇學習的狀態。
Gún kàu tsit-tsūn lóng mā iáu-koh tī ha̍k-si̍p ê tsōng-thài.

行入金門瓷仔廠，逐款造型的瓷酒矸仔佇生產線頂面振動，眾員工誠熟練咧灌漿、修坯，期待做出品質上好的產品，遮是全國瓷酒矸仔上大的生產基地，嘛是全國唯一的「官窯」。
Kiânn-ji̍p Kim-mn̂g huî-á tshiúnn, ta̍k khuán tsō-hîng ê huî tsiu-kan-á tī sing-sán-suànn tíng-bīn tín-tāng, tsìng uân-kang tsiânn si̍k-liān leh kuàn-tsiunn, siu-phue, kî-thāi tsò-tshut phín-tsit siāng-hó ê sán-phín, tsia sī tsuân-kok huî tsiú-kan-á siāng-tuā ê sing-sán ki-tē, mā-sī tsuân-kok î-it ê “kuann-iô”.

行政課長 鄭啟煌
官窯佇宋朝就有宋官窯，明朝就有明官窯。
Kuann-iô tī Sòng Tiâu tō ū Sòng kuann-iô, Bîng Tiâu tō ū Bîng kuann-iô.

金門陶瓷叫做「官窯」是因為政府出資來成立這个產業單位。
Kim-mn̂g tô-tsû kiò-tsò “kuann-iô” sī in-uī tsìng-hú tshut-tsu lâi sîng-li̍p tsit-ê sán-gia̍p tan-uī.

金門地質屬火成岩，內底真好的瓷仔塗，是做碗盤上好的原料，自按呢佇民國52年來成立金門瓷仔廠，後來主力會變做酒矸仔，是因為當年八二三砲戰的影響。
Kim-mn̂g tē-tsit sio̍k hué-sîng-gâm, lāi-té tsin-hó ê huî-á-thôo, sī tsò uánn-puânn siōng-hó ê guan-liāu, tsū án-ne tī Bîn-kok gōo-tsa̍p-jī nî lâi sîng-li̍p Kim-mn̂g huî-á tshiúnn, āu--lâi tsú-li̍k ē piàn-tsò tsiú-kan-á, sī in-uī tong-nî Pat-jī-sam Phàu-tsiàn ê íng-hióng.

行政課長 鄭啟煌
砲戰發生，無酒矸通貯，胡璉將軍就想講就是用金門的瓷塗咱家己來做。
Phàu-tsiàn huat-sing, bô tsiú-kan thang tué, Ôo Liân Tsiong-kun tō siūnn-kóng tō-sī iōng Kim-mn̂g ê tsû-thôo lán ka-kī lâi tsuè.

步驟
行政課長 鄭啟煌105959生產金門酒廠的酒矸為主，另外一部份的時間才閣來創作藝術品。
Sing-sán Kim-mn̂g tsiú-tshiúnn ê tsiú-kan uî-tsú, līng-guā tsi̍t-pōo-hūn ê sî-kan tsiah-koh lâi tshòng-tsok gē-su̍t-phín.

師傅 董玉珍
酒矸伊基本是趕量為優先，動作一定是直直重複，這無sâng，你愛有彼个經驗佇內底，個人的創意佮構思佇內底。
Tsiú-kan i ki-pún sī kuánn liōng uî iu-sian, tōng-tsok it-tīng sī ti̍t-ti̍t tiông-ho̍k, tse bô-sâng, lí ài ū hit-ê king-giām tī lāi-té, kò-jîn ê tshòng-ì kap kòo-su tī lāi-té.

佇瓷仔廠做三十外年的董玉珍，是畫青花仔瓷的老手，遮的瓷仔藝品uan-na是廠裡的重點，伊講就因為遮是官窯，予伊的創作上會當有閣較大的發揮。
Tī huî-á tshiúnn tsò sann-tsa̍p guā nî ê Táng Gio̍k-tin, sī uē tshenn-hue-á-huî ê láu-tshiú, tsia ê huî-á gē-phín uan-na sī tshiúnn--nih ê tiōng-tiám, i kóng tō in-uī tsia sī kuann-iô, hōo i ê tshòng-tsok siōng ē-tàng ū koh-khah tuā ê huat-hui.

師傅 董玉珍
佇遮上班心情上有較自由小可，較袂講受著限制。
Tī tsia siōng-pan sim-tsîng siōng ū khah tsū-iû--sió-khuá, khah buē kóng siū-tio̍h hān-tsè.

行政課長 鄭啟煌
未來著愛結合文創品，結合一寡生產藝術品，結合酒矸的經驗，替客戶落去做設計。
Bī-lâi tio̍h-ài kiat-ha̍p bûn-tshòng-phín, kiat-ha̍p tsi̍t-kuá sing-sán gē-su̍t-phín, kiat-ha̍p tsiú-kan ê king-giām, thè kheh-hōo lo̍h-khì tsuè siat-kè.

對民生酒矸仔到藝品創作，經歷戰火洗禮的「金門瓷仔廠」，佇轉變了後，融合哲學、科學佮美學的新觀念，閣再替「官窯」做新的註解。
Tuì bîn-sing tsiu-kan-á kàu gē-phín tshòng-tsok, king-li̍k tsiàn-hué sé-lé ê “Kim-mn̂g Huî-á Tshiúnn”, tī tsuán-piàn liáu-āu, iông-ha̍p thiat-ha̍k, kho-ha̍k kap bí-ha̍k ê sin kuan-liām, koh-tsài thè “kuann-iô” tsò sin ê tsù-kái.

余榮宗 金門報導