【技藝101】做。耳扒

老師傅自製耳扒 堅持細活拒訂單

老一輩的人應該都還有印象，以前去剃頭，師傅還會修臉挖耳朵，但是現在會這項功夫的已經少了，在台南還有一家剃頭店，老師傅除了剃頭，擱家己做耳扒，曾經吸引日本人要來大量訂購，不過在慢工出細活的堅持下，還是把大生意推出門外，來看看這項老技藝。

傳統的大部分攏修面、撓耳空攏有啦
Thuân-thóngê tāi-pōo-hūn lóng siu-bīn ngiáu hīnn-khang lóng ū--lah.

我去削著指頭仔皮啊，指頭仔皮削甲皮遛遛按呢。
Guá khì siah tio̍h tsńg-thâu-á phuê ah, tsńg-thâu-á phuê siah kah phuê liù-liù án-ne.

趙鳳鶯嫁--來就來遮剃頭，我猶未嫁--來就會曉矣啦，我剃頭剃五十外冬矣。
Kè--lâi tō lâi tsia thì-thâu, guá iáu-buē kè--lâi tō ē-hiáng--ah-lah, guá thì-thâu thì gōo-tsa̍p guā tang--ah.

菁寮街裡的剃頭店，許正義翁仔某除了剃頭、修面，猶會替老主顧撓耳仔，若有閒，兩翁仔某就會製造俗稱「消息仔」的手工耳扒
Tshenn-liâu ke--ni̍h ê thì-thâu tiàm, Khóo Tsìng-gī ang-á-bóo tû-liáu thì-thâu, siu-bīn, iáu ē thè lāu tsú-kòo ngiáu hīnn-á, nā ū-îng, nn̄g ang-á-bóo tō ē tsè-tsok sio̍k-tshing ê “siau-sit-á” ê tshiú-kang hīnn-pê.

許正義：開始接觸落去縛差不多佇咧十七八歲。
Khai-sí tsiap-tshiok lue̋（lo̍h-khì） pa̍k tsha-put-to tī-leh tsa̍p-tshit-peh huè.

爸爸傳落來的工夫，這號也是欲失傳矣啦。
Pa-pa thuân--lo̍h-lâi ê kang-hu, tsit-lō a̍h-sī beh sit-thuân--ah-lah.

選用成本較懸的「孟宗竹」，閣著愛斟酌削磨，才通確保安全，其中上僫的是縛鵝毛，愛縛予實、袂冗--去，閣干焦會當用鵝尻川頂的毛，許正義講，遮的毛上幼。
Suán-īng sîng-pún khah kuân ê “Bīng-tsong tik”, koh tio̍h-ài tsim-tsiok siah-buâ,khah（tsiah） thang khak-pó an-tsuân, kî-tiong siāng oh--ê sī pa̍k gô-mn̂g, ài pa̍k hōo tsa̍t, bē līng--khì, koh kan-ta ē-tàng īng gô kha-tshng tíng ê mn̂g, Khóo Tsìng-gī kóng, tsia ê mn̂g siāng iù.

步驟
你若有頂真，你做起來的耳扒仔，一步一腳印，攏愛照條理來，袂使偷跳步過按呢。
Lí nā-ū tíng-tsin, lí tsò--khí-lâi ê hīnn-pê-á, tsi̍t-pōo tsi̍t kha-ìn, lóng ài tsiàu tiâu-lí lâi, bē-sái thau thiàu-pōo--kuè án-ne.

成品

耳扒好用出名了後，真濟人來欲買，為著欲提著老師傅的「消息仔」，甚至愛等兩禮拜嘛甘願，但是許正義無因為按呢來簡化做法，堅持手工的物件袂使趕。
Hīnn-pê hó-iōng tshut-miâ liáu-āu, tsin-tsē lâng lâi beh bé, uī-tio̍h beh thê-tio̍h lāu sai-hū ê “siau-sit-á”, sīm-tsì ài tán nn̄g lé-pài mā kam-guān, tān-sī Khóo Tsing-gī bô in-uī án-ne lâi kán-huà tsò-huat, kian-tshî tshiú-kang ê mi̍h-kiānn bē-sái kuánn.

一支好的耳扒仔，honnh，欲縛，你愛足頂真的，為著欲縛濟趁濟，縛緊，緊就變潦草，「緊紡無好紗，緊嫁無好大家」。

老工藝活出新性命，倚靠的是老師傅的拍拚，毋過看起來袂䆀的前景，付出佮回報無拄拄對等，「剃頭店的春天」，其實嘛有淡薄仔無奈。
Lāu kang-gē ua̍h tshut sin sìnn-miā, uá-khò--ê sī lāu sai-hū ê phah-piànn, m̄-koh khuànn--khí-lâi bē-bái ê tsiân-kíng, hù-tshut kap huê-pò bô tú-tú tuì-tíng, “thì-thâu-tiàm ê tshun-thinn”, kî-si̍t mā ū tām-po̍h-á bû-nāi.

連我的囝都無愛學，伊都講叫我去『家樂福』做散工一點鐘猶有百外箍，啊我一點鐘做無六十箍。
Liân guá ê kiánn to bô-ài o̍h, i to kóng kiò guá khì “Tsia ló hû”tsò suànn-kang tsi̍t tiám-tsing iáu-ū pah-guā khoo, ah guá tsi̍t tiám-tsing tsò bô la̍k-tsa̍p khoo.

有人客來剃頭就剃頭，啊若無人客就是愛做耳扒仔啊。啊都身體若健康就加減罔做啊，啊無蓋好嘛無蓋䆀啦，啊都知足就好啦。
Ū lâng-kheh lâi thì-thâu tō thì-thâu, ah nā-bô lâng-kheh tō-sī ài tsò hīnn-pê-á--ā.Ah to sin-thé nā kiān-khong tō ke-kiám bóng tsò--ā, ah bô kài hó mā bô kài bái--lah, ah to ti-tsiok tō hó--lah.

余榮宗 台南報導