2012年10月14日 星期日

【技藝101】做。毛筆



書法風氣式微 毛筆師傅辛苦傳手藝

寫毛筆字是很多人的記憶,尤其五、六年級應該對於寫書法還有印象,但是在取消書法課後,也直接影響到兩、三百位毛筆師傅,沒有轉行的,也把胎毛筆變成為主業,一起來看還在製作毛筆的師傅,如何做出一支好毛筆。

編輯 / 余榮宗、黃能揚、李江却台語文教基金會 陳豐惠 劉承賢

愛寫書法ê人honnh,一定是攏愛去買手工--ê。
Ài siá su-huat ê lâng honnh, it-tīng sī lóng ài khì bé tshiú-kang--ê.

做--起-來予寫ê人,感覺寫會真順,按呢叫做好毛筆啦。
Tsò--khí-lâi hōo siá ê lâng, kám-kak siá ē tsin sūn, án-ne kiò-tsò hó môo-pit--lah.

咱今仔日看著一个好時好日--咧,請伊隨身菩薩來.....
Lán kin-á-ji̍t khuànn-tio̍h tsi̍t ê hó-sî hó-ji̍t--leh, tshiánn i suî-sin phôo-sat lâi.....

Os
那kā 嬰仔剃頭毛,喙--裡那講好話,這是欲做胎毛筆ê頭一步,毛筆師傅陳景聰動作扭掠,無偌久一對胎毛筆就做好勢--ah,這號好工夫是伊做筆做欲四十冬ê經驗thuā--來-ê
Ná kā enn-á thì-thâu-mn̂g, tshuì--ni̍h ná kóng hó-uē, tse sī beh tsò the-mn̂g-pit ê thâu-tsi̍t-pōo, môo-pit sai-hū Tân Kíng-tshong tōng-tsok liú-lia̍h, bô-juā-kú tsi̍t tuì the-mn̂g-pit tō tsò hó-sè--ah, tsit-hō hó-kang-hu sī i tsò pit tsò beh sì-tsa̍p tang ê king-giām thuā--lâi-ê.

註:
thuā:直直重複予人thang學習;佇tsia是「直直做、做kah熟手」ê意思。

做毛筆這个行業honnh,應該佇60年甲70年這縫honnh,算講上蓋好--ê,115639用毛筆ê人算真濟,不管你是學生也好啦honnh,抑是講是這个公務人員
Tsò môo-pit tsit-ê hâng-gia̍p honnh, ing-kai tī la̍k-tsa̍p nî kah tshit-tsa̍p nî tsit-phāng honnh, sǹg-kóng siōng-kài hó, 115639 īng môo-pit ê lâng sǹg tsin tsē, put-kuán lí sī ha̍k-sing iā hó lah honnh, iah-sī kóng sī tsit-ê kong-bū-uân.

Os
佇全民寫書法ê hit當陣,毛筆市場當起氣,陳景聰國中出業就開始學做毛筆,生理上好ê時陣,一工做超過十二點鐘,是定定有ê代誌
Tī tsuân-bîn siá su-huat ê hit-tang-tsūn, môo-pit tshī-tiûnn tng khí-khuì, Tân Kíng-tshong kok-tiong tshut-gia̍p tō khai-sí o̍h tsò môo-pit, sing-lí siōng-hó ê sî-tsūn, tsi̍t kang tsò tshiau-kuè tsa̍p-jī tiám-tsing, sī tiānn-tiānn ū ê tāi-tsì.

註:
起氣:規个好--起-來,興--起-來。

彼个時陣毛筆字算講有排課嘛,排書法課,干焦一个學期,可能上蓋少應該有三四百萬枝ê毛筆咧消耗
Hit-ê sî-tsūn môo-pit-jī sǹg-kóng ū pâi-khò--mah, pâi su-huat-khò, kan-tann tsi̍t ê ha̍k-kî, khó-lîng siōng-kài tsió ing-kai ū sann-sì pah-bān ki ê môo-pit teh siau-môo.

步驟
無仝款毛,配做伙ê時陣,伊是毋是會互相排斥ê彼个毛性honnh,這攏是一个做師傅--ê必須愛去用經驗去kā做處理
Bô kāng-khuán moo, phuè tsò-hué ê sî-tsūn, i sī-m̄-sī ē hōo-siong pâi-thik ê hit-ê moo-sìng honnh, tse lóng sī tsi̍t ê tsò sai-hū--ê pit-su ài khì īng king-giām khì kā tsò tshú-lí.

作品
書法家寫毛筆
手工ê時陣你寫落去到tè,你會感覺講,啊伊這个毛性,honnh,猶閣伊ê khiū性,啊佮伊彼種毛筆honnh,伊寫--出-來彼个效果,攏是你所需要--ê。
Tshiú-kang ê sî-tsūn lí siá lo̍h-khì kàu-tè, lí ē kám-kak kóng, ah i tsit-ê mn̂g-sìng, honnh, iá-koh i ê khiū-sìng, ah kap i hit-tsióng môo-pit honnh, i siá--tshut-lâi hit-ê hāu-kó, lóng sī lí sóo su-iàu--ê.

Os
筆ê好bái,毋是伊價數ê懸抑低,著愛予使用者落筆會四序,這才是出擢,總--是功夫一度一,拄著學校將書法課廢sak,一般人改用原子筆了後,嘛只好鼻仔摸--咧,改途賺食
Pit ê hó-bái, m̄-sī i kè-siàu ê kuân ia̍h kē, tio̍h-ài hōo sú-iōng-tsiá lo̍h-pit ē sù-sī, tse tsiah sī tshut-tioh, tsóng--sī kang-hu it-tó-it, tú-tio̍h ha̍k-hāu tsiong su-huat-khò huè-sak, it-puann-lâng kái īng guân-tsú-pit liáu-āu, mā tsí-hó phīnn-á bong--leh, kái-tôo tsuán-tsia̍h.

註:
出擢(tshut-tioh):華語講『傑出、出類拔萃』。
一度一:一等一、上好--ê。

有差不多有300外个師傅,我想甲佇彼个欲甲80年ê時陣,活欲全部攏改行,一手功夫學三四十年--ah honnh,到尾仔無按呢對頭做甲尾,甲半中途按呢改行,想--起-來心真酸啦
Ū tsha-put-to sann-pah guā ê sai-hū, guá siūnn kah tī hit-ê beh kah peh-tsa̍p nî ê sî-tsūn, ua̍h-beh tsuân-pōo lóng kái-hâng, tsi̍t-tshiú kang-hu o̍h sann-sì-tsa̍p nî--ah honnh, kàu bué-á bô án-ne tuì thâu tsò kah bué, kah puànn-tiong-tôo án-ne kái-hâng, siūnn--khí-lâi sim tsin sng--lah.

Os
時代ê潮流挨挨捒捒,陳景聰堅持工藝傳承,伊講,只要有興趣,工夫定著愛教予--人,咱看老師傅ê身影,就袂輸一枝好毛筆,軟ioh-ioh毋過蓋有拍撋佇--咧。
Sî-tāi ê tiâu-liû e-e-sak-sak, Tân Kíng-tshong kian-tshî kang-gē thuân-sîng, i kóng, tsí-iàu ū hìng-tshù, kang-hu tiānn-tio̍h ài kà hōo--lâng, lán khuànn lāu-sai-hū ê sin-iánn, tō bē-su tsi̍t ki hó môo-pit, nńg-ioh-ioh m̄-koh kài ū phah-nuá tī--leh.

註:
挨挨捒捒:華語講『紛至沓來;熙來嚷往』。
有拍撋(phah-nuá):有擋頭、毋驚拖磨,華語:『有韌性』。

技術愛有人來接--嘛,honnh,你技術若無人來接ê時陣,其實,對我來講我做毛筆就無意義--ah。
Ki-su̍t ài ū lâng lâi tsiap--mah, honnh, lí ki-su̍t nā bô-lâng lâi tsiap ê sî-tsūn, kî-si̍t, tuì guá lâi kóng guá tsò môo-pit tō bô ì-gī--ah.

記者 余榮宗 台中報導
Kì-tsiá Î Îng-tsong Tâi-tiong pò-tō

沒有留言:

張貼留言