2012年6月12日 星期二

看世事講台語:食果子 拜樹頭


PNNPTS 於 2011-03-30 上傳
"看世事講台語"單元所有影片及文字,是公共電視及李江却台語文教基金會合作製作。歡迎大家 link 做非營利教學使用。

標題:
南投丹大山區 Bunun老獵人揫根源
Lâm-tâu Tan-tāi suann-khu Bunun lāu la̍h-jîn tshiû kin-guân
濁水溪邊捌徛起 年久月深今拋荒
Lô-tsuí-khe pinn bat khiā-khí nî kú gue̍h tshim tann pha-hng

諺語:食果子 拜樹頭
Tsia̍h kué-tsí, pài tshiū-thâu

內文:
咱來看佇這个中央山脈的誠深的所在
Lán lâi khuànn tī tsit-ê Tiong-iong Suann-me̍h ê tsiânn tshim ê sóo-tsāi
這个丹大山區是Bunun族講祖先蹛的所在
Tsit-ê Tan-tāi Suann-khu sī Bunun-tso̍k kóng tsóo-sian tuà ê sóo-tsāi
啊毋過佇兩千空四年這个七二水災
Ah m̄-koh tī nn̄g-tshing khòng sì nî tsit-ê Tshit-jī Tsuí-tsai
tsua̋nn-á予in唯一對外的道路佮橋攏歹去囉
tsua̋nn-á hōo in uî-it tuì-guā ê tō-lōo kap kiô lóng pháinn--khì-loh
經過遮爾濟年 真正和外界攏無連絡著
King-kuè tsiah-nī tsē nî tsin-tsiànn hām guā-kài lóng bô liân-lo̍k--tio̍h
丹大山區uan-nā變做人真少去的所在
Tan-tāi Suann-khu uan-nā piàn-tsò lâng tsin tsiò khì ê sóo-tsāi
咱嘛欲來綴這个Bunun族的獵人的跤步
Lán mā beh lâi tuè tsit-ê Bunun-tso̍k ê la̍h-jîn ê kha-pōo
來揣這个老部落的遺址
lâi tshuē tsit-ê lāu pōo-lo̍k ê uî-tsí
祝禱的歌聲佇咧廣場中霆起來
Tsiok-tó ê kua-siann tī leh kóng-tiûnn-tiong tân--khí-lâi
族人誠心祈求庇佑
tso̍k-jîn sîng-sim kî-kiû pì-iū
因為揣根之旅就欲展開矣
in-uī tshuē kin tsi lí tō beh tián-khui--ah
佇咧坎坎坷坷的路中行向前
Tī leh khám-khám-khiat-khiat ê lōo-tiong kiânn ǹg tsîng
拍獵的人佮祖先的對話
phah-la̍h ê lâng kap tsóo-sian ê tuì-uē
就佇咧軁過樹林的中間開始
tō tī leh nǹg kuè tshiū-nâ ê tiong-kan khai-sí
丹大山區是濁水溪流域Bunun族人的傳統領域
Tan-tāi Suann-khu sī Lô-tsuí-khe liû-hi̍k Bunun-tso̍k-jîn ê thuân-thóng líng-hi̍k
原本有五个社群佇遮各徛
guân-pún ū gōo ê siā-kûn tī tsia kok khiā
綴時代變化 in一个仔一个搬去山跤
Tuè sî-tāi piàn-huà in tsi̍t-ê-á-tsit-ê puann khì suann-kha
山頂的祖厝也漸漸抛荒去
Suann-tíng ê tsóo-tshù iā tsiām-tsiām pha-hng--khì
阮阿爸共我交代講 彼是咱兜
Guân a-pah kā guá kau-tài kóng he sī lán tau
我就是極加來行行咧
Guá tō-sī ki̍k-ke lâi kiânn-kiânn--leh
下一枝薰 下淡薄仔酒 我就走矣
hē tsi̍t ki hun hē tām-po̍h-á tsiú guá tō tsáu--ah
去山頂揣物件按呢
khì suann-tíng tshuē mi̍h-kiānn án-ne
揣根轉去老部落
Tshuē kin tńg khì lāu pōo-lo̍k
也重擱倒去祖先佮山林之間的互動關係
iā tîng koh tò khì tsóo-sian kap suann-nâ tsi-kan ê hōo-tōng kuan-hē
彼當陣拍獵是生存的必要手段
Hit-tang-tsūn phah-la̍h sī sing-tsûn ê pit-iàu tshiú-tuānn
這馬拍獵行為充滿爭議
tsit-má phah-la̍h hîng-uî tshiong-buán tsing-gī
傳統拍獵的儀式必須佇咧山林中
Thuân-thóng phah-la̍h ê gî-sik pit-su tī leh suann-nâ-tiong
才會當成
tsiah ē-tàng tsiânn
in就是明顯感受著文化傳承的危機
in tō-sī bîng-hián kám-siū-tio̍h bûn-huà thuân-sîng ê guî-ki
就準予開放講會使拍獵
Tō-tsún hōo khai-hòng kóng ē-sái phah-la̍h
少年人嘛無欲去拍獵矣
siàu-liân-lâng mā bô beh khì phah-la̍h--ah
親像tann佇部落內底
Tshin-tshiūnn tann tī pōo-lo̍k lāi-té
阮的囝兒序細嘛是去都市作穡
Guán-ê kiánn-jî sī-sè mā sī khì too-tshī tsoh-sit
以早踮山裡是有通食就好矣
Í-tsá tiàm suann--lí sī ū thang tsia̍h tō hó--ah
時代無仝啊
Sî-tāi bô-kâng--ah
佇咧激動的喝聲內底
Tī leh kik-tōng ê huah-siann lāi-té
報戰功儀式為揣根之旅做一个收尾
pò tsiàn-kong gî-sik uī tshuē kin tsi lí tsò tsi̍t ê siu-bué
古早傳落來的慣俗是有真tsām-gâm的禁忌佇咧
Kóo-tsá thn̂g--lo̍h-lâi ê kuàn-sio̍k sī ū tsin tsām-gâm ê kìm-khī tī--leh
阮是向望講這馬的原住民族的少年家
Guán sī ǹg-bāng kóng tsit-má ê guân-tsū-bîn-tso̍k ê siàu-liân-ke
會使共拍獵的精神
ē-sái kā phah-la̍h ê tsing-sîn
來用佇現此時的工課頂懸
lâi īng tī hiān-tsú-sî ê khang-khuè tíng-kuân
Bunun族人期待傳統文化的精華
Bunun-tso̍k-jîn kî-thāi thuân-thóng bûn-huà ê tsing-huâ
會當透過揣根之旅
ē-tàng thàu-kuè tshuē kin tsi lí
佇咧下一代身上拍基礎
tī leh ē-tsi̍t tāi sin-siōng phah ki-tshóo

沒有留言:

張貼留言