看世事講台語：家己栽一欉 較贏看別人

PNNPTS 於 2011-03-08 上傳
台語漢字 / 羅馬字對照 & 內容解說

諺語：
家己栽一欉，較贏看別人
ka-kī tsai tsi̍t tsâng, khah-iânn khuànn pa̍t-lâng.

標題：
求人不如求己 農民種麥無靠進口
農地會得多元種作 生產麥仔美夢成真


內文：
原本冬天應該休耕的農田內底
Guân-pún tang-thinn ing-kai hiu-king ê lông-tshân lāi-té
顛倒會當看著金黃色的麥穗
tian-tò ē-tàng khuànn-tio̍h kim-n̂g-sik ê be̍h-suī
佇苗栗的灣寶大約三公頃的農地
tī Biâu-li̍k ê Uan-pó tāi-iok sann kong-khíng ê lông-tē
種的全部攏是小麥
tsìng--ê tsuân-pōo lóng sī sió-be̍h
經過一百二十五工的成長
king-kuè tsi̍t-pah jī-tsa̍p-gōo kang ê sîng-tióng
麥仔收成矣
be̍h-á siu-sîng--a
這馬收割機器開始作業
tsit-má siu-kuah ki-khì khai-sí tsok-gia̍p
像咧變魔術仝款
tshiūnn leh piàn-môo-su̍t kâng-khuán
將變成一粒一粒金黃色的麥粒仔
tsiong in piàn-sîng tsi̍t lia̍p tsi̍t lia̍p kim-n̂g-sik ê be̍h-lia̍p-á
曝一世人的粟仔
pha̍k tsi̍t-sì-lâng ê tshik-á
總算會當換曝麥仔--lòo
tsóng-sǹg ē-tàng uānn pha̍k be̍h-á--a
◎（農民 洪箱）
你有鼻著足芳的味--無honnh？
Lí ū phīnn-tio̍h tsiok phang ê bī--bô？
所以台灣啥物攏會種--咧-啦
sóo-í Tâi-uân tsit tè thóo-tē siánn-mih lóng ē tsìng--leh-lah
台灣這塊土地
Tâi-uân tsit tè thóo-tē
啥物攏會當種的
siánn-mih lóng ē-tàng tsìng--ê
Tsín咱所有的進口
Tsín lán sóo-ū ê tsìn-kháu
攏愛看外國人的面
lóng ài khuànn guā-kok-lâng ê bīn
咱家己會當種
lán ka-kī ē-tàng tsìng
是按怎欲看外國人的面，著--無？
sī án-tsuánn beh khuànn guā-kok-lâng ê bīn, tio̍h--bô？
這擺灣寶農民願意來種
Tsit pái Uan-pó lông-bîn guān-ì lâi tsìng
這款原本毋捌種的麥仔
tsit khuán guân-pún m̄-bat tsìng ê be̍h-á
其實是佮喜願麵包店的負責人施明煌有關係
kî-si̍t sī kap Hí-guān mī-pau-tiàm ê hū-tsik-jîn Si Bîng-hông ū kuan-hē
伊發起的「小麥狂想」計劃
I huat-khí ê "sió-be̍h kông-sióng"kè-i̍k
已經佇苗栗、台中、花蓮、台南等地
í-king tī Biâu-li̍k, Tâi-tiong, Hua-lian, Tâi-lâm tíng tē
農民鬥陣合作生產小麥仔
lông-bîn tàu-tīn ha̍p-tsok sing-sán sió-be̍h-á
國內原本靠進口的
kok-lāi guân-pún khò tsìn-kháu--ê
但是這馬會當家己種小麥仔
tān-sī tsit-má ē-tàng ka-kī tsìng sió-be̍h-á
施明煌秉持著這款理念來推動
Si Bîng-hông píng-tshî tio̍h tsit khuán lí-liām lâi tshui-tōng
相信農地會當生產閣較多元的作物
siong-sìn lông-bîn ē-tàng sing-sán koh-khah to-guân ê tsok-bu̍t
◎（施明煌）
咱都放掉多元來行單一的路mah
Lán to pàng-tiāu to-guân lâi kiânn tan-it ê lōo--mah
咱攏干焦對國外進口
lán lóng kan-ta tuì kok-guā tsìn-kháu
對雜作的部份
tuì tsa̍p-tsok ê pōo-hūn
你會當看著真濟農民
lí ē-tàng khuànn-tio̍h tsin tsē lông-bîn
其實已經斷二三十年矣
kî-si̍t í-king tn̄g jī-sann-tsa̍p nî--ah
但是從來毋捌種--過
Tān-sī tsiông-lâi m̄-bat tsìng--kuè
這擺灣寶的麥仔
tsit pái Uan-pó ê be̍h-á
有一寡攏烏--去-矣
ū tsi̍t-kuá lóng oo--khì-ah
閣出現一寡雜草
koh tshut-hiān tsi̍t-kuá tsa̍p-tsháu
佮麥仔差不多懸
kap be̍h-á tsha-put-to kuân
造成收割的機器停真濟擺
tsō-sîng siu-kuah ê ki-khì thîng tsin tsē pái
為著清遮的草仔
uī-tio̍h tshing tsia-ê tsháu-á
雖然品質毋是介好
sui-jiân phín-tsit m̄-sī kài hó
不過農民表示
put-kò lông-bîn piáu-sī
經過第一年毋是介成功的經驗
king-kuè tē-it nî m̄-sī kài sîng-kong ê king-giām
會加強管理
in ē ka-kiông kuán-lí
加施一寡肥
ke si tsi̍t-kuá puî
希望明年會當收成閣較濟麥仔
hi-bāng mê-nî ē-tàng siu-sîng koh-khah tsē be̍h-á.

PNN 台語新聞「看世事，講台語」是 PNN 佮公視台語新聞，以及李江却基金會佇網路頂­懸合作的一個新單­­元。主播許雅文，每­禮拜招逐家來看幾條­仔新聞，看新聞來學台語­文字是誠利便。而且雅­文­閣會佇每­­­一­擺新聞播煞的時陣，講一句台灣俗諺，抑是典雅，­趣味的台語文字。請­逐家­做夥­來­，用台語講看覓喔！阮若是有寫毋對，抑是用毋對的­所在，嘛請大家無棄嫌，­多­多­­來 kā ­阮指教討論～