2012年5月16日 星期三

【技藝101】雕。墨盤


老師傅撿溪石 精雕細琢成墨盤

寫毛筆字,畫國畫,都需要用到墨盤,在彰化二水有一位,專門刻墨盤的師父,常常天沒亮,就去濁水溪撿石頭,慢慢雕刻出大家在用的墨盤,來看今天的技藝101。(2012-03-05-公視中晝新聞)


編輯 / 余榮宗、黃能揚、李江却台語文教基金會 陳豐惠 劉承賢

噪音真嘈,空氣蓋濁,
Tshò-im tsin tsô, khong-khì kài lô,
敢捌想著讀冊人用的墨盤,
kám bat siūnn-tio̍h tha̍k-tsheh-lâng īng ê ba̍k-puânn
是佇這款環境生產出來的,
sī tī tsit khuán khuân-kíng sing-sán--tshut-lâi-ê
磨墨盤ê雕刻師李朝立,
buâ ba̍k-puânn ê tiau-khik-sai Lí Tiâu-li̍p
這途已經做20外冬矣。
tsit tôo í-king tsò jī-tsa̍p-guā tang--ah.


我學石雕20幾年
Guá o̍h tsio̍h-tiau jī-tsa̍p-kuí nî

誠硬斗。伊較粗重啊,啊閣坱
Tsiânn ngē-táu. I khah tshoo-tāng--ā, ah koh ing.
啊寒愛閣沐水啊,
Ah kuânn ài koh bak-tsuí--ā
佇濁水溪邊的彰化二水,
Tī Lô-tsuí-khe pinn ê Tsiong-huà Jī-tsuí
是手工墨盤切貨上大ê所在,
sī tshiú-kang ba̍k-puânn tshiat-huè siōng tuā ê sóo-tsāi,
因為溪底的螺溪石做的墨盤,
in-uī khe-té ê Lê-khe-tsio̍h tsò ê ba̍k-puânn,
好磨,閣袂緊焦,
hó buâ, koh bē kín ta,
真受著名家佮意,
tsin siū-tio̍h bîng-ka kah-ì,
捌貨的人攏愛來tsia揣寶。
bat-huè ê lâng lóng ài lâi tsia tshuē pó.

這抾著這就是啊,(這是啥物石?)
Tse khioh--tio̍h tse tō-sī—ā,(Tse sī siánn-mih tsio̍h?)
螺溪石啊,這紫色的啊
Lê-khe-tsio̍h ā, tse tsí-sik--ê-ā
透早來抾,因為伊較會含水
thàu-tsá lâi khioh, in-uī i khah ē kâm-tsuí
所以伊會儉墨袂焦
sóo-í i ē khiām ba̍k bē ta.
用好ê石頭做出來的墨盤,
Īng hó ê tsio̍h-thâu tsò--tshut-lâi ê ba̍k-puânn,
透過李朝立的雕刻,
thàu-kuè Lí Tiâu-li̍p ê tiau-khik
傳統的墨盤就會變做真適合收藏的藝術創作,
thuân-thóng ê ba̍k-puânn tō ē piàn-tsó tsin sik-ha̍p siu-tsông ê gē-su̍t tshòng-tsok
毋過這款工夫,當然毋是三工兩工就練會出來的。
m̄-koh tsit khuán kang-hu, tong-jiân m̄-sī sann-kang nn̄g-kang tō liān ē tshut--lâi-ê.
著愛幼路啊,你的刀路手路,立體的觀念,
Tio̍h-ài iù-lōo--ā, lí ê to-lōo tshiú-lōo, li̍p-thé ê kuan-liām.
咱愛定定佮人討論啦,咱有不足的所在嘛愛共人請教啊
Lán ài tiānn-tiānn kap lâng thó-lūn--la,lán ū put-tsiok ê sóo-tsāi mā ài kā lâng tshíng-kàu--ā.

愛家己學落去鋸才會使啊,這是上基本的。
Ài ka-kī o̍h lo̍h-khì kì tsiah ē-sái–ā,tse sī siōng ki-pún--ê.

附近美術系的大學生來揣李朝立,
Hù-kīn bí-su̍t hē ê tāi-ha̍k-sing lâi tshuē Lí Tiâu-li̍p,
想欲請伊鬥做學校的作業,伊當然是毋肯,
siūnn-beh tshiánn i tàu tsò ha̍k-hāu ê tsok-gia̍p, i tong-jiân sī m̄-khíng,
李朝立認為,學習就是愛家己動手,
Lí Tiâu-li̍p jīn-uî, ha̍k-sip tō-sī ài ka-kī tāng-tshiú,
毋過伊其實足想欲去學校,教這寡學生做雕刻。
m̄-koh i kî-si̍t tsiok siūnn-beh khì ha̍k-hāu, kà tsit-kuá ha̍k-sing tsò tiau-khik.

半助教式的義工,若有彼號課程,
Puànn tsōo-kàu sik ê gī-kang, nā-ū hit-hō khò-thîng,
我來做志工義工無要緊,
guá lâi tsò tsì-kang gī-kang bô-iàu-kín.
我想講愛有人肯學。
guá siūnn-kóng ài ū-lâng khíng o̍h.
無,變成咱學一項物件學幾若十年矣,
Bô, piàn-sîng lán o̍h tsi̍t hāng mi̍h-kiānn o̍h kuí-nā-tsa̍p nî--ah,
無閣傳落去,敢毋是真可惜?
bô-koh thuân--lo̍h-khì, kám m̄-sī tsin khó-sioh?

個人ê力量總–是有限,
Kò-jîn ê li̍k-liōng tsóng--sī iú-hān
傳統工藝ê保存,需要政府重視,
thuân-thóng kang-gē ê pó-tsûn, su-iàu tsìng-hú tiōng-sī,
毋過文化資源派落來佇地方,
m̄-koh bûn-huà tsu-guân phài lo̍h-lâi tī tē-hng,
結果煞是看會著、食袂著。
kiat-kó suah sī khuànn-ē-tio̍h, tsia̍h-bē-tio̍h.


甘願倩歌仔戲來演予逐家看,
Kam-guān tshiánn kua-á-hì lâi ián hōo ta̍k-ke khuànn,
都無愛用佇這文化產業面頂去。
to bô-ài īng tī tse bûn-huà sán-gia̍p bīn-tíng--khì.
怨歎政府無重視,煩惱技術會失傳,
Uàn-thàn tsìng-hú bô tiōng-sī, huân-ló ki-su̍t ē sit-thuân,
毋過李朝立講,今猶毋免煩惱甲遮厲害,
m̄-koh Lí Tiâu-li̍p kóng, tann iáu m̄-bián huân-ló kah tsiah lī-hāi,
上無這馬伊猶會當做家己。
siōng-bô tsit-má i iáu ē-tàng tsò ka-kī.

45歲我就欲做家己的手,做我家己想愛做的物件。
Sì-tsa̍p-gōo huè guá tō beh tsò ka-kī ê tshiú, tsò guá ka-kī siūnn-ài tsò ê mi̍h-kiānn.

記者余榮宗南投採訪報導

沒有留言:

張貼留言