【技藝101】立體。繡

鹿港師傅立體繡 傳統刺繡新風格

鹿港是台灣工藝重鎮，在鎮內有一位立體繡的師傅，她出身在傳統工藝世家，不過，她並不因此被傳統所束縛，她運用傳統刺繡技法，創作出屬於自己風格的立體作品，栩栩如生的創作，還常讓人誤以為是真的，在生活中鬧了不少笑話。

編輯 / 余榮宗、黃能揚、李江却台語文教基金會 陳豐惠 劉承賢

「看見不如做見，做見不如老練」，你kan-na看嘛無效，著愛做。
“Khàn--kiàn put-jû tsò--kiàn, tsò--kiàn put-jû lǎu-liān”，lí kan-na khuànn mā bô-hāu, tio̍h-ài tsuè.

袂放棄，我都真有趣味咧。
Buē hòng-khì, guá to tsin-ū tshù-bī--leh.

行入許陳春的工作坊，展示一領閣一領精美的刺繡（tshiah-siù），其中活lìng-lìng的作品，是伊獨創的「立體繡」。出身佇錫藝（siah-gē）世家，小弟陳萬能是錫雕大師，毋過許陳春煞無師自通，獨獨愛這項「針黹」（tsiam-tsí）。

較早縛跤，一寡阿婆攏有縛跤喔，繡伊家己的鞋仔喔。便若予我看--著，我就轉來就家己做，我就會曉做--ah。
Khah-tsá pa̍k-kha, tsi̍t-kuá a-pô long-ú pa̍k-kha ooh, siùi ka-kī ê uê-á ooh. Piān-nā hōo guá khuànn--tio̍h, guá tō tńg--lâi tō ka-kī tsò, guá tō ē-hiáu tsò--ah.

少年的時佮翁婿佇北部做生理，有閒就專注佇平面刺繡，時間久--來，許陳春開始思考－敢有可能突破傳統？後--來佇小弟的錫雕作品，啟發伊立體刺繡的靈感。
Siàu-liân ê sî kap ang-sài tī pak-pōo tsò sing-lí, ū-îng tō tsuan-tsù tī pênn-bīn tshiah-siù, sî-kan kúlâi, Khóo Tân Tshun khai-sí su-khó－kám ū khó-lîng tu̍t-phuà thuân-thóng？Āu--lâi tī sió-tī ê siah-tiau tsok-phín, khé-huat i li̍p-thé tshiah-siù ê lîng-kám.

伊攏做一寡麒麟，阿做一寡彼龍--囉honnh抑是鳳--囉按呢honnh。我kā阮小弟講ēnn我嘛是平面的我嘛會使來繡這立體的neh，自彼má 才想欲做立體。
I lóng tsò tsi̍t-kuá kî-lîn, ah tsò tsi̍t-kuá he lîng--lòo honnh ah-sī hōng--lòo án-ne honnh. Guá kā guán sió-tī kóng ēnn guá mā-sī pênn-bīn--ê guá mā ē-sái lâi siù tse li̍p-thé--ê neh, tsū hit-má tsiah siūnn-beh tsò li̍p-thé.

步驟

手工的物件honnh，普通攏有法度修掉，我這款的繡--的無法度修掉，你若合--起-來若瘦肥也無法度改，無法度改啊，就是困難佇遮--ā。
Tshiú-kang ê mn̍gh-kiānn, phóo-thong lóng-ú huat-tōo siu tiāu, guá tsit-khuán ê siù--ê bô-huat-tōo siu tiāu, lí nā kap--khí-lâi nā sán puî iā bô-huat-tōo kái, bô-huat-tōo kái--ā, tō-sī khùn-lân tī tsia--ā.

作品

人若來咧看我的雞honnh，彼雞就是看著講，哎，這个kuih哪會敢若成實的咧，有的掠準是講標本，掠準講我掠--轉-來啊對遐的腸仔腸肚提--出-來。
Lâng nā lâi leh khuànn guá ê kue honnh, he kue tō-sī khuànn-tio̍h kóng, eh, tsit-ê kuih ná-ē ká-ná tsiânn-si̍t--ê-leh, ū-ê lia̍h-tsún sī kóng piau-pún, lia̍h-tsún kóng guá lia̍h--tńg-lâi ah uì hia-ê tn̂g-á tn̂g-tōo the̍h--tshut-lâi.

逐項作品，攏是許陳春四界觀察、研究，對毋知幾擺的試驗佮失敗所換--來的，嘛因為自創，完成作品嘛無一定thang換著對等的價值。
Ta̍k-hāng tsok-phín, lóng-sī Khóo Tân Tshun sì-kè kuan-tshat, gián-kiù, uì m̄-tsai kuí-pái ê tshì-giām kap sit-pāi sóo uānn--lâi-ê, mā in-uī tsū-tshòng, uân-sîng tsok-phín mā bô-it-tīng thang uānn-tio̍h tuì-tíng ê kè-ta̍t.

買這lo藝術品honnh，lī-lī仔有咧著愛看了會拄好才有買啦，毋是像咱日用品講無買來用袂使，所致這lo若欲ǹg這趁錢是較僫啦。
Bué tsit-lo gē-su̍t-phín honnh, lī-lī-á ū--leh tio̍h-ài khuánn-liáu ē tǔ-hó tsiah-ū bué--lah, m̄-sī tshiūnn lán ji̍t-iōng-phín kóng bô bué lâi iōng buē-sái, sóo-tì tsit –lo nā beh ǹg tse thàn-tsînn sī khah oh--lah.

佇現實條件下，目前立體繡kan-ta會當做心適的，為著無愛予傳統工藝消失，許陳春到社區、學校教學，雖然學習這項工藝並無簡單，許陳春猶是期待會當永久流傳。
Tī hiān-si̍t tiâu-kiānn hā, bo̍k-tsîng li̍p-thé-siù kan-ta ē-tàng tsò sim-sik--ê, uī-tio̍h bô-ài hōo thuân-thóng kang-gē siau-sit, Khóo Tân Tshun kàu siā-khu, ha̍k-hāu kàu-ha̍k, sui-jiân ha̍k-sip tsit-hāng kang-gē pīng-bô kán-tan, Khóo Tân Tshun iáu-sī kî-thāiē-tàng íng-kiú liû-thuân.

有這个機會我是愛傳--落-去，傳予少年人honnh 紲--落-去按呢。
Ū tsit-ê ki-huē guá sī ài thuân--lo̍h-khì, thuân hōo sià-liân-lâng honnh, suà--lo̍h-khì án-ne.

余榮宗 彰化報導