【技藝101】繪。佈景

老師傅彩繪佈景畫 增添戲劇豐富性

我們平常看布袋戲、歌仔戲這些舞台布景，大家咁有想過，是如何畫出來的?這個禮拜技藝101要帶大家來看，在嘉義畫布景，畫40幾年的老師父，他之前因為賺不夠工錢改途，不過又怕技藝失傳，又回來做，要用筆畫，畫出戲台，迷人的世界。(公視中晝新聞)

編輯 / 李江却台語文教基金會 陳豐惠 劉承賢、余榮宗、黃能揚

「因為我較有綴時代跤步咧走，構圖方面、彩畫、色水我攏較有變化就著啦。」
「「In-uī guá khah ū tuè sî-tāi kha-pōo teh kiânn, kòo-tôo hong-bīn, tshái-uē, sik-tsuí guá lóng khah ū piàn-huà tō tio̍h－－lah.」

佇咧嘉義溪口的工作室內底,人攏叫伊號做明山師的陳明山當咧無閒趕工課,因為戲班著急欲愛這个佈景通好演出，14歲就入行,佇彼號無讀冊就愛學功夫的年代,伊來綴張錦濤學做師仔。
Tī leh Ka-gī Khe-kháu ê kang-tsok-sik lāi-té, lâng lóng kiò i hō-tsò Bîng-san-su ê Tân Bîng-san tng teh bô-îng kuánn khang-khuè, in-uī hì-pan tio̍h-kip beh ài tsit-ê pòo-kíng thang hó ián-tshut, tsa̍p-sì huè tō ji̍p-hâng, tī hit-hō bô tha̍k-tsheh tō ài o̍h kang-hu ê nî-tāi, i lâi tuè Tiunn Gím-tô o̍h tsò sai-á.

「阮學師仔是學四年啦。啊就愛食自己啦。到尾仔阮師傅攏知影我無食飯，tsua"nn叫我蹛伊遐食，為著報答阮師傅這碗飯，我死嘛共你拚落去按呢。」
「Guán o̍h sai-á sī o̍h sì nî－－lah. Á tō ài tsia̍h ka-kī－－lah. Kàu bué－－á guán sai-hū lóng tsai-iánn guá bô tsia̍h-pn̄g, tua̋nn kiò guá tuà i hia tsia̍h, uī-tio̍h pò-tap guán sai-hū tsit uánn pn̄g, guá sí mā kā lí piànn－－lo̍h-khì án-ne.」

一碗飯的恩情,轉化做對作品的堅持，別人三兩工仔就做會好勢,明山師煞著愛用一禮拜,自然嘛影響著伊的收入。
Tsi̍t uánn pn̄g ê un-tsîng, tsuán-huà tsò tuì tsok-phín ê kian-tshî, pa̍t-lâng sann-nn̄g-kang-á tō tsò ē hó-sè, Bîng-san-su suah tio̍h-ài īng tsi̍t lé-pài, tsū-jiân mā íng-hióng-tio̍h i ê siu-ji̍p.

「平平趁遮的錢，人有通好歇睏，啊我無通好歇睏，我想講改變一下。花燈啦、醮壇啦，做起來伊的利純閣袂bái。」
「Pênn-pênn thàn tsia-ê tsînn, lâng ū thang hó hioh-khùn, á guá bô thang hó hioh-khùn, guá siūnn kóng kái-piàn－－tsi̍t-ē. Hue-ting–lah, tsiò-tuânn–lah, tsò–khí-lâi i ê lī-sûn koh bē-bái.」

毋過看過別人做的佈景,筆路簡單又閣凊彩,心內對功夫傳承的責任感,予明山師轉來做伊講的向壁頭路,嘛牽師仔,希望講功夫會當傳傳落去。

M̄-kú khuànn-kuè pa̍t-lâng tsò ê pòo-kíng, pit-lōo kán-tan iū-koh tshìn-tshái, sim-lāi tuì kang-hu thuân-sîng ê tsik-jīm-kám, hōo Bîng-san-su tńg lâi tsò i kóng ê ǹg piah thâu-lōo, mā khan sai-á, hi-bāng kóng kang-hu ē-tàng thn̂g-thuân－－lo̍h-khì.

「少年仔，有啦，有興趣的，頭的興興，尾仔就冷冷矣。家長講我厝裡一个囡仔足gâu畫，無，來佮你做，好無？(我講)好啊，哇，差不多三個月、半年就毋做矣啦。因為伊興趣佮職業無仝啊！」
「Siàu-liân-á, ū－－lah, ū hìng-tshù－－ê, thâu－－ê hìng-hìng, bué-á tō líng-líng–ah. Ka-tiúnn kóng guá tshù－－lí tsi̍t ê gín-á tsiok gâu uē, bô, lâi kap lí tsò, hó－－bô? (Guá kóng) hó－－a, uah, tsha-put-to sann kò gue̍h, puànn-nî tō m̄-tsò－－ah-lah. In-uī i hìng-tshù kap tsit-gia̍p bô-kâng–a!」」

穡頭艱苦，人留袂牢，結果只好是由太太來做伊的師仔，共鬥做工課，問師母出師未,明山師煞是著急欲應。
Sit-thâu kan-khóo, lâng lâu bē tiâu, kiat-kó tsí-hó sī iû thài-thài lâi tsò i ê sai-á, kā tàu tsò khang-khuè, mn̄g su-bió tshut-sai–bē, Bîng-san-su suah sī tio̍h-kip beh ìn.

「(這馬會使家己一个人扞矣袂)。毋通啦。（毋通？）啊伊和我拚,逐家當然嘛攏揣伊畫啊。(按怎講？)第一个優勢伊是查某的,逐家一定揣查某的啊,閣生做媠媠仔,人一定揣伊畫啊，生做媠媠仔，來畫一定媠啦。」
「(Tsit-má ē-sái ka-kī tsi̍t ê lâng huānn－－ah-bē) M̄-thang－－lah. (M̄-thang?) Á i hām guá piànn, ta̍k-ke tong-jiân mā lóng tshuē i uē–a. (Án-tsuánn kóng?) Tē-it ê iu-sè i sī tsa-bóo－－ê, ta̍k-ke it-tīng tshuē tsa-bóo－－ê-a, koh senn-tsò suí-suí－－á, lâng it-tīng tshuē i uē－－a, senn-tsò suí-suí－－á, lâi uē it-tīng suí－－lah.」

暗頭仔,客戶的戲班有演出,明山師著愛去現場看佈景，看有佗位愛修改,兩代攏是死忠客戶的戲班,第二代的戲尪仔師，就真o-ló（稱讚）伊。
Àm-thâu-á, kheh-hōo ê hì-pan ū ián-tshut, Bîng-san-su tio̍h-ài khì hiān-tiûnn khuànn pòo-kíng, khuànn toh-uī ài siu-kái, nn̄g tāi lóng sī sí-tiong kheh-hōo ê hì-pan, tē-jī tāi ê hì-âng-á-sai, tiō tsin o-ló－－i.

「伊的佈景就是實在啦,我捌看伊拍圖過,伊的拍圖就是較貓毛,較講究攏總愛是齊整的物。」
「I ê pòo-kíng tō sī si̍t-tsāi－－lah, Guá bat khuànn i phah-tôo－－kuè, i ê phah-tôo tō sī khah niau-moo, khah káng-kiù lóng-tsóng ài sī tsê-tsíng ê mi̍h.」」」

燈光一下tshiō落,這个佈景的色水是變閣較顯目閣較媠，嘛照影著佇咧戲棚跤的明山師，做一个堅持傳統藝術者的驕傲身影。
Ting-kng tsi̍t-ē tshiō–lueh, tsit-ê pòo-kíng ê sik-tsuí sī piàn koh-khah hiánn-ba̍k koh-khah suí, mā tsiò-iánn-tio̍h tī leh hì-pênn-kha ê Bîng-san-su, tsò tsi̍t ê kian-tshî thuân-thóng gē-su̍t-tsiá ê kiau-ngōo sin-iánn.

「前進是人生，奮鬥是真理，努力是真諦，一定愛做，你毋通閣越頭啦。」
「Tsiân-tsìn sī jîn-sing, hùn-tàu sī tsin-lí, lóo-li̍k sī tsin-tè. It-tīng ài tsò, lí m̄-thang koh ua̍t-thâu－－lah.」