【技藝101】做。榻榻米

製蓆師傅返鄉 傳承榻榻米住宅文化

在日治時期，日本人帶進了榻榻米，影響了台灣住宅文化，不過在西化影響下，現在要能看到做榻榻米已經不容易，在花蓮有一位年輕的製蓆師傅，因為不想讓傳承三代的老字號關門，從外地回鄉，接手家傳的事業，繼續服務花東地區鄉親的需求，來看技藝101。

編輯 / 余榮宗、黃能揚、李江却台語文教基金會 陳豐惠 劉承賢

肉攕落去佮注射仝款啦，真疼。
Bah tshiám--lo̍h-khì kap tsù-siā kāng-khuán--lah, tsìn thiànn.

花蓮來講kan-na賰阮這間咧做--ā。
Hua-lian lâi kóng kan-na tshun gún tsit-king leh tsò--ā.

榻榻米
日本時代花蓮木業誠興，日本人就佇咧當地起厝定居，當時需要大量的榻榻米，上濟有咧欲二十間的榻榻米店，何益華的阿公就是佇彼陣投入做榻榻米。
Ji̍t-pún sî-tāi Hua-lian bo̍k-gia̍p tsiânn hing, Jit-pún-lâng tō tī-leh tong-tē khí-tshù tīng-ki, tong-sî su-iàu tuā-liōng ê tha-thá-mih, siōng-tsē ū the-beh jī-tsa̍p king ê tha-thá-mih tiàm, Hô Ik-huâ ê a-kong tō-sī tī hit-tsūn tâu-ji̍p tsò tha-thá-mih.

較早彼當陣honnh司傅攏倩二十幾个啦，全部攏用手工做，啊較早攏無機器咧做。
Khah-tsá hit-tang-tsūn honnh sai-hū lóng tshiànn jī-tsa̍p kuí ê lah, tsuân-pōo lóng īng tshiú-kang tsò, ah khah-tsá lóng-bô ke-khì leh tsò.

厝內裝潢型態沓沓改變，膨床漸漸取代榻榻米，閣加上有歲--ah，予何益華的老爸有退休的拍算，為著無愛這个家傳技藝消失，佇外口食頭路的何益華，就轉來故鄉學這項技藝。
Tshù-lāi tsong-hông hîng-thài ta̍uh-ta̍uh kái-piàn, phòng-tshn̂g tsiām-tsiām tshú-tāi tha-thá-mih, koh ka-siōng ū-huè--ah, hōo Hô Ik-huâ ê lāu-pē ū thè-hiu ê phah-sǹg, uī-tio̍h bô-ài tsit-ê ka-thuân ki-gē siau-sit, tī guā-kháu tsia̍h-thâu-lōo ê Hô Ik-huâ tō tńg-lâi kòo-hiong o̍h tsit-hāng ki-gē.

阮老--的是因為做甲來攏有職業病啦，伊就無愛做，欲收掉，因為我是較早嘛佇外口食頭路啦，我是因為伊欲收掉拍損啦，我才想講轉來接啦。
Guán lāu--ê sī in-uī tsò kah lâi lóng-ū tsit-gia̍p-pēnn--lah, i tō bô-ài tsò, beh siu-tiāu, in-uī guá sī khah-tsá mā tī guā-kháu tsia̍h-thâu-lōo--lah, guá sī in-uī i beh siu-tiāu phah-sńg--lah, guá tsiah siūnn-kóng tńg-lâi tsiap--lah.

步驟
切你若切袂準就規塊攏了--去，啊紩你若無照針數去紩，紩--起-來使用的人榻榻米用袂久。
Tshiat lí nā tshiat bē tsún tō kui-tè lóng liáu--khì, ah thīn lí nā-bô tsiàu tsiam sòo khì thīn, thīn--khí-lâi sú-iōng ê lâng tha-thá-mih īng bē kú.

成品

花蓮來講kan-na賰阮這間咧做，啊你講收掉拍損，因為老客戶講你袂當收，啊收掉揣無所在thang好買啦。
Hua-lian lâi kóng kan-na tshun gún tsit-king leh tsò, ah lí kóng siu-tiāu phah-sńg, in-uī lāu kheh-hōo kóng lí bē-tàng siu, ah siu-tiāu tshuē-bô sóo-tsāi thang-hó bé--lah.

對初初拄接的觸磕（tak-kha̍p），到客戶的肯定，何益華堅持傳統手工製造，裁切、車邊，用感情咧做榻榻米，所以產品美觀耐用，嘛是花東地區唯一的榻榻米店
Tuì tshoo-tshoo tú tsiap ê tak-kha̍p, kàu kheh-hōo ê khíng-tīng, Hô Ik-huâ kian-tshî thuân-thóng tshiú-kang tsè-tsō, tshâi-tshiat, tshia-pinn, īng kám-tsîng leh tsò tha-thá-mih, sóo-í sán-phín bí-kuan nāi-iōng, mā-sī Hua Tang tē-khu î-it ê tha-thá-mih tiàm.

我堅持的目的就是無想欲予這間店關啦，因為阿公傳--落-來的物件honnh，技術的物件，袂當閣失傳啦。
Guá kian-tshî ê bo̍k-tik tō-sī bô siūnn-beh hōo tsit-king tiàm kuainn--lah, in-uī a-kong thuân--lo̍h-lâi ê mi̍h-kiānn honnh, ki-su̍t ê mi̍h-kiānn, bē-tàng koh sit-thuân--lah.

一塊一塊湠出來的稻草芳，是榻榻米迷人的所在，年歲無蓋濟的何益華，擔守護傳統技藝的使命，一針一線，串連三代記持，重新kā一甲子的看板拭甲光熠熠。
Tsi̍t-tè tsi̍t-tè thuànn--tshut-lâi ê tiū-tsháu phang, sī tha-thá-mih bê-lâng ê sóo-tsāi, nî-huè bô kài tsē ê Hô Ik-huâ, tann siú-hōo thuân-thóng ki-gē ê sú-bīng, tsi̍t-tsiam tsi̍t-suànn, tshuàn-liân sann-tāi kì-tî, tiông-sin kā tsi̍t kah-tsí ê kha̋n-páng tshit kah kng-sih-sih.

余榮宗花蓮報導