【看世事 講台語】走馬看真珠

台語編輯 / 李江却台語文教基金會、黃能揚

標題：輕聲細說真要緊 佮馬交陪靠耐性
Khin-siann sè-sueh tsin iàu-kín, kap bé kau-puê khò nāi-sìng.
(華語)輕聲與馬共舞 人馬世界需要耐心

標題：心靈騎師陳輝銘 兩代馬術心適興
Sim-lîng khî-su Tân Hui-bîng, nn̄g tāi bé-su̍t sim-sik-hìng.
(華語)心靈騎師陳輝銘 戀戀馬術兩代情

標題：騎馬趒蹄衝氣 陳芃辰疼馬入心
Khiâ-bé tiô-tê tshìng-khuì, Tân Phông-sîn thiànn bé ji̍p sim.
(華語) 御馬揚蹄得意 陳芃辰愛馬唯心

註：
衝氣：得意

諺語：走馬看真珠。
Tsáu bé khuànn tsin-tsu.

真珠是蓋貴氣、嘛真細粒ê物件，騎馬走緊咧看，定著看著真凊彩，華語講：『走馬看花』。





才十七歲陳芃辰已經提過真濟擺馬術冠軍
Tsiah tsa̍p-tshit huè Tân Phông-sîn í-king the̍h-kuè tsin tsē pái bé-su̍t kuan-kun.
陳輝銘教練是伊慈祥的爸爸
Tân Hui-bîng kàu-liān sī i tsû-siông ê pah-pah,
嘛是嚴格的師傅
mā sī giâm-keh ê sai-hū.
真古錐的陳芃辰看待馬仔的想法予人意外
Tsin kóo-tsui ê Tân Phông-sîn khuànn-thāi bé-á ê siūnn-huat hōo lâng ì-guā.

*青年馬術選手 陳芃辰

騎馬 冠軍無重要
Khiâ bé, kuan-kun bô tiōng-iàu.
(記者)啥較重要
Siánn khah tiōng-iàu?
重要的是佮伊鬥陣了會峇
Tiōng-iàu–ê sī kap i tàu-tīn liáu ē bā.
人佮動物之間需要耐性
Lâng kap tōng-bu̍t tsi-kan su-iàu nāi-sìng,
長期參馬仔鬥陣
tn̂g-kî tsham bé-á tàu-tīn,
輕聲細說
khin-siann sè-sueh,
陳芃辰比一般的青少年更加溫柔
Tân Phông-sîn pí it-puann ê tshing-siàu-liân kīng-ka un-jiû.
伊認為人佮馬之間需要耐心
I jīn-uî lâng kap bé tsi-kan su-iàu nāi-sim.

*青年馬術選手 陳芃辰

馬不時會發性地
Bé put-sî ē huat-sìng-tē,
有當時仔伊起毛bái
ū-tang-sî-á i khí-moo bái,
抑是天氣傷熱
ia̍h-sī thinn-khì siunn jua̍h,
著愛加開寡時間參伊盤
tio̍h-ài ke khai kuá sî-kan tsham i puânn.
人佮馬變成一體
Lâng kap bé piàn-sîng tsi̍t-thé,
這是幾千年前人類無用馬鞍直接到馬上之後
tse sī kuí-tshing nî tsîng jîn-luī bô īng bé-uann ti̍t-tsiap kàu bé siōng tsi-āu,
征服世界第一步
tsing-ho̍k sè-kài tē-it pōo.
人類這馬看起來若像征服世界
Jîn-luī tsit-má khuànn–khí-lâi ná-tshiūnn tsing-ho̍k sè-kài,
不過人類參自然是毋是真正達到協調
put-kò jîn-luī tsham tsū-jiân sī-m̄-sī tsin-tsiànn ta̍t-kàu hia̍p-tiau,
人佮人 人佮動物之間
lâng kap lâng, lâng kap tōng-bu̍t tsi-kan,
是毋是真正互相信任
sī-m̄-sī tsin-tsiànn hōo-siong sìn-jīm.

*亞運馬術銀牌得主 心靈騎師 陳輝銘

其實一隻馬
Kî-si̍t tsi̍t tsiah bé,
伊欲信任你無
i beh sìn-jīm–lí-bô,
干焦騎佇頂懸
kan-tann khiâ tī tíng-kuân,
你就知知矣
lí tō tsai-tsai–ah.
信任感是平素時仔你咧騎的時
Sìn-jīm-kám sī pênn-sòo-sî-á lí teh khiâ ê sî,
就會汰出來的
tō ē thuā–tshut-lâi-ê.
拄著囡仔的未來
Tú-tio̍h gín-á ê bī-lâi,

陳輝銘教練真凊彩
Tân Hui-bîng kàu-liān tsin tshìn-tshái,
就若親像伊參馬仔鬥陣的道理仝款
tō ná-tshin-tshiūnn i tsham bé-á tàu-tīn ê tō-lí kāng-khuán.

*亞運馬術銀牌得主 心靈騎師 陳輝銘

設使伊若感覺這个運動有佮意
Siat-sú i nā kám-kak tsit-ê ūn-tōng ū kah-ì,
欲繼續傳落去
beh kè-sio̍k thn̂g–lo̍h-khhì,
按呢就予伊家己去決定
án-ne tō hōo i ka-kī khì kuat-tīng.

陳教練無認為
Tân kàu-liān bô jīn-uî
馬術就是一般人所知影的貴族運動
bé-su̍t tō sī it-puann-lâng sóo tsai-iánn ê kuì-tso̍k ūn-tōng,
畢竟伊佇后里馬場的馬屎堆內底大漢的
pit-kìng i tī Āu-lí Bé-tiûnn ê bé-sái tui lāi-té tuā-hàn–ê.

*亞運馬術銀牌得主 心靈騎師 陳輝銘

阮都毋是貴族啦
Guán to m̄-sī kuì-tso̍k–lah,
所以講阮是想欲
sóo-í kóng guán sī siūnn-beh
共這个運動予普遍化平民化爾爾
kā tsit-ê ūn-tōng hōo phóo-phiàn-huà pîng-bîn-huà niā-niā.
阮的理想是按呢生
Guán ê lí-sióng sī án-ne-senn.

陳教練認為人類的衝突參問題
Tân kàu-liān jīn-uî jîn-luī ê tshiong-tu̍t tsham būn-tê,
就是話傷濟
tō sī uē siunn tsē,
溝通顛倒不良
koo-thong tian-tò put-liông.
就若親像馬仔之間
Tō ná-tshin-tshiūnn bé-á tsi-kan
表達友善的方法
piáu-ta̍t iú-siān ê hong-huat,
直接閣簡單
ti̍t-tsiap koh kán-tan.

*亞運馬術銀牌得主 心靈騎師 陳輝銘

馬參馬in咧tsih接
Bé tsham bé in teh tsih-tsiap,
攏會互相咬馬鬃佮鬐甲遮
lóng ē hōo-siong kā bé-tsang kap kî-kah tsia,
因為in凡勢
in-uī in huān-sè
無熟似對方
bô si̍k-sāi tuì-hong
in攏會先表示好意
in lóng ē sing piáu-sī hó-ì.
若是人類無法度整理內心深處真雜亂的想法的時陣
Nā sī jîn-luī bô-huat-tōo tsíng-lí luē-sim tshim-tshù tsin tsa̍p-luān ê siūnn-huat ê sî-tsūn,
無的確像馬仔仝款
bô-tik-khak tshiūnn bé-á kāng-khuán,
人嘛需要別人的善意佮友好
lâng mā su-iàu pa̍t-lâng ê siān-ì kap iú-hó.